درآمدی بر اندیشه سیاسی قطب الدین شیرازی

نویسندگان

مرتضی یوسفی راد

چکیده

محمود بن مسعود بن مصلح فارسی کازرونی اشعری شافعی، مشهور به قطب الدین شیرازی، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگی می کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالدین قونوی است. اندیشه های سیاسی وی در مورد انسان مدنی و سیاسی و چیستی سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسی و طراحی و ترسیم یک نظام سیاسی مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایداری آن حائز اهمیت است. قطب الدین با ابداع و تصویر یک دستگاه فلسفی منظم و منسجم تمام دیدگاههای سیاسی خود را بر آنها مبتنی کرده است. وی عالَم هستی را عالمی می داند که دارای اعتدال و انتظام است و در همه اجزا و عناصر سلسله مراتب رعایت شده است. از نظر وی اگرچه در عالم سماوی و عالم عقول چنین اعتدال و انتظامی تکویناً برقرار است، اما در عالم ارضی و عالم کون و فساد باید با تشکیل نظم سیاسی مطلوب حاصل از عقل و شرع و استقرار دولت فاضله و نیز در راستای تأمین مصالح افراد جامعه به رواج فضائل، خصوصاً فضیلت عدالت پرداخت تا در نهایت، عالم ارضی نیز اعتدال و نظم و انتظام عالم بالا را کسب کند. وی در مباحث دولت، با اعتقاد به حاکمیت حکمت و تعقّل سیاسی و رعایت شریعت و دیانت، اصول سیاست یک دولت را در امور زیر دانسته است: حصول معرفت کافی از افراد، گروهها و طوائف جامعه و استعدادها و شایستگی ها و تخصص های آنها، رعایت عدالت در حق آنان در جهت شایسته سالاری، تنبیه مجرمان به منظور حفظ امنیت مردم و دولت و تألیف و تلطیف قلوب مردم برای همدلی و همکاری لازم بین دولت و ملت. وی همچنین شرایط حفظ سیاست و امارت را در بناگذاری آن بر تعقل، حکمت، مشورت و تطبیق امور با شریعت می داند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

درآمدى بر اندیشه سیاسى قطب الدین شیرازى

محمود بن مسعود بن مصلح فارسى کازرونى اشعرى شافعى، مشهور به قطب الدین شیرازى، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگى مى کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسى و صدرالدین قونوى است. اندیشه هاى سیاسى وى در مورد انسان مدنى و سیاسى و چیستى سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسى و طراحى و ترسیم یک نظام سیاسى مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایدارى آن حائز اهمیت است. قطب الدین...

متن کامل

قطب الدین شیرازی، نیریزی و اصول موضوعه هندسه اقلیدس

کتاب اصول اقلیدس با مقدمه ای شامل تعاریف،‌ اصول موضوعه و علوم متعارفه (بدیهیات) آغاز شده است؛ پنج اصل موضوعه، در علم هندسه، توسط اقلیدس بدون هیچ­گونه توضیح و استدلالی ارائه شده است؛ اما با توجه به اهمیت اصول موضوعه که پایه­های اساسی برای اثبات قضایای هندسی هستند، بعضی از شارحان و مترجمان کتاب اصول اقلیدس برخی از اصول موضوعه را توضیح و بعضی دیگر را به گونه­ای اثبات کرده­اند. قطب الدین شیرازی و ح...

متن کامل

نقش قطب الدین شیرازی در علم مناظر (اپتیک)

برخی از پژوهشگران قطب‌الدین شیرازی را صاحب دستاوردهایی مهم در علم اپتیک یا مناظر دانسته‌اند. تحقیق حاضر که بر اساس سه کتاب مهم قطب الدین شیرازی در علم هیئت با نام‌های نهایة الإدراک فی درایة الافلاک و اختیارات مظفری و التحفة الشاهیة انجام شده است، نشان می‌دهد قطب الدین شیرازی در هیچ بخشی از آثار مذکور به بحث رنگین کمان نپرداخته است. نتیجه این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که با اینکه شیرازی در زمینۀ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
روش شناسی علوم انسانی

ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

دوره 8

شماره 30 2002

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023